top of page
Zdjęcie autoraMarta Daćków

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sygn. K 13/20 - Ochrona tajemnicy zawodowej a raportowanie MDR

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sygn. K 13/20 z 25 lipca 2023 roku stanowi przełomowy moment w ochronie tajemnicy zawodowej w kontekście raportowania MDR. Orzeczenie to uznaje za niekonstytucyjne przepisy zobowiązujące doradców do raportowania schematów podatkowych, jeśli naruszają one tajemnicę zawodową, co ma konsekwencje zarówno dla doradców podatkowych, jak i ich klientów. Decyzja Trybunału wyznacza nowe standardy prawne i legislacyjne, podkreślając konieczność poszanowania fundamentalnych zasad prawnych w walce z unikaniem opodatkowania. Orzeczenie to ma również potencjał zmiany podejścia do regulacji prawnych w Polsce, wskazując na konieczność ich precyzyjności i zgodności z konstytucyjnymi prawami jednostki.


Orzeczenie przyczynia się do wzmocnienia zaufania między klientami a doradcami podatkowymi, potwierdzając, że informacje udostępniane w ramach doradztwa są chronione prawem. Zmusza ono także do ponownego przeanalizowania przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych i dostosowania ich do standardów konstytucyjnych. Wyrok podkreśla też konieczność zachowania równowagi między zobowiązaniami wynikającymi z przepisów unijnych a ochroną praw krajowych.


Czym jest MDR?

MDR, czyli Mandatory Disclosure Rules dotyczą schematów podatkowych. Regulacja zawiera przepisy mające na celu zwiększenie przejrzystości podatkowej i walkę z unikaniem opodatkowania. Zostały wprowadzone w ramach unijnej dyrektywy DAC6 i zobowiązują kraje członkowskie UE do wdrożenia mechanizmów raportowania schematów podatkowych. Schematy te to struktury, które mogą być wykorzystane do uzyskiwania korzyści podatkowych. Celem MDR jest umożliwienie organom podatkowym szybkiego reagowania na potencjalne zagrożenia związane z agresywnym planowaniem podatkowym.


Kontekst i tło prawne

Od 1 stycznia 2019 roku w Polsce obowiązują przepisy wprowadzone na mocy unijnej Dyrektywy DAC6, które zobowiązują doradców podatkowych do zgłaszania schematów podatkowych. Już w 2019 roku Krajowa Rada Doradców Podatkowych (KRDP) zaskarżyła te regulacje do Trybunału Konstytucyjnego, argumentując, że naruszają one tajemnicę zawodową i wykraczają poza wymogi unijnej dyrektywy.

 

Kto ma obowiązek raportowania schematów podatkowych?

Obecnie obowiązek raportowania schematów podatkowych w Polsce dotyczy kilku grup podmiotów:

  • Promotorzy: To osoby lub podmioty, które tworzą, udostępniają lub zarządzają wdrożeniem schematu podatkowego. Najczęściej są to doradcy podatkowi, prawnicy oraz specjaliści zajmujący się planowaniem podatkowym.

  • Korzystający: Osoby fizyczne lub prawne, które korzystają ze schematu podatkowego. W przypadku braku promotora lub gdy promotor objęty jest tajemnicą zawodową, to korzystający przejmuje obowiązek raportowania.

  • Pośrednicy: Podmioty, które nie są promotorami, ale w jakikolwiek sposób uczestniczą w procesie wdrażania schematu podatkowego. Mogą to być księgowi, banki, czy inne instytucje finansowe.


Wyrok Trybunału

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że obowiązek raportowania schematów podatkowych przez doradców podatkowych narusza tajemnicę zawodową, ponieważ nie określa dostatecznie przesłanek i trybu wyłączenia z tego obowiązku. Zdaniem Trybunału, przepisy te nie spełniają kryterium proporcjonalności i uniemożliwiają doradcom działanie zgodnie z zasadą określoności prawa, wyrażoną w art. 2 Konstytucji. Uzasadnienie wyroku nie jest jeszcze dostępne.


Reakcje i konsekwencje

Wyrok Trybunału był wynikiem skargi złożonej przez KRDP i odnosi się bezpośrednio do doradców podatkowych. W praktyce oznacza to, że ustawodawca musi teraz dokonać przeglądu obowiązujących przepisów i dostosować je do standardów wynikających z zasady poprawnej legislacji. Przepisy naruszające tajemnicę zawodową muszą być oceniane pod kątem proporcjonalności naruszeń praw konstytucyjnie chronionych. Wnioski Trybunału płynące z rozstrzygnięcia skargi KRDP powinny zostać odpowiednio zastosowane przez ustawodawcę do innych zawodów zobowiązanych do zachowania tajemnicy zawodowej.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest zatem istotnym krokiem w kierunku ochrony tajemnicy zawodowej nie tylko doradców podatkowych. Choć przepisy dotyczące raportowania MDR pozostają w mocy, wyrok wyraźnie wskazuje na potrzebę ich dostosowania do standardów konstytucyjnych. Oczekuje się, że ustawodawca podejmie odpowiednie działania w celu wprowadzenia koniecznych zmian legislacyjnych. Wyrok ten ma potencjał nie tylko poprawić standardy prawne, ale także zwiększyć zaufanie podatników do doradców podatkowych i innych zawodów zobowiązanych do zachowania tajemnicy zawodowej, umacniając fundamenty zawodów zaufania publicznego w Polsce.

12 wyświetleń0 komentarzy

Comments


bottom of page