Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jak również wspólnicy spółki cywilnej, jawnej i partnerskiej, zarówno przed rozpoczęciem tej działalności jak i na początku każdego kolejnego roku podatkowego, ma prawo wyboru formy opodatkowania dla swojej działalności. Obecnie wybór formy opodatkowania ogranicza się do zasad ogólnych, podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W jaki sposób należy poprawnie dokonać wyboru formy opodatkowania?
Przełomowe rozstrzygnięcie w tej kwestii było przedmiotem niedawnego wyroku NSA (wyrok z dnia 22 lutego 2024 r., sygn. akt: II FSK 710/21) - wyrok ten nie doczekał się jeszcze pisemnego uzasadnienia, niemniej jednak, w ustnych motywach przedstawione zostały najważniejsze aspekty zapadłego rozstrzygnięcia.
Dotychczas sądy administracyjne konsekwentnie trzymały się wykładni językowej wynikającej z brzmienia art. 9a ust. 2 ustawy o PIT, zgodnie z którym, oświadczenie o wyborze innej formy opodatkowania niż domyślna (zasady ogólne) powinno być sporządzone na piśmie i złożone do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20. stycznia lub 20. dnia miesiąca po osiągnięciu pierwszego przychodu w roku podatkowym. Przytoczyć można w tym kontekście m.in. uchylone przez ww. wyrok NSA orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 13 stycznia 2021 r., sygn. akt: I SA/Sz 696/20 czy też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 września 2023 r., sygn. akt: I SA/Gl 230/23.
Podatnicy wskazywali natomiast, że właściwym sposobem może być również dokonanie przelewu zaliczki na poczet podatek dochodowy ze wskazaniem w tytule przelewu na wybraną formę opodatkowania, np. "zaliczka na podatek dochodowy PIT-36L" - tak jak w przypadku sytuacji będącej przedmiotem orzeczenia WSA w Gliwicach.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego dokonanie w ustawowym terminie przelewu zaliczki na podatek dochodowy wraz z opisem tytułu przelewu, który jednoznacznie pozwoli na określenie wyboru jakiej formy opodatkowania dokonał podatnik jest wystarczające. W ocenie NSA taki przelew pozwala bowiem na identyfikację podatnika (dokonywany jest na indywidualny mikrorachunek podatkowy) oraz wskazuje na wybraną przez niego formę opodatkowania. Sąd odwołał się również do reguł składania oświadczeń woli, wynikających z przepisów prawa cywilnego, zgodnie z którym forma na piśmie oznacza formę dokumentową, a tę zaś może stanowić jakakolwiek forma przekazania oświadczenia woli, która pozwoli jego adresatowi bez żadnych wątpliwości zapoznać się z treścią tego oświadczenia.
Orzeczenie to jest z jednej strony niezwykle korzystne dla podatników, którzy zapomną o złożeniu stosownego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania w ustawowym terminie. Z drugiej strony natomiast, może stanowić istotne ryzyko związane z koniecznością właściwego opisywania pierwszego przelewu dotyczącego zapłaty zaliczki na podatek dochodowy. Niemniej jednak, nie należy przesądzać obecnie, czy stanowisko przedstawione przez NSA w wyroku z dnia 22 lutego 2024 r. utrzyma się w kolejnych wyrokach i na trwałe spowoduje zmianę dotychczasowej linii orzeczniczej. Z pewnością natomiast wyrok ten nie spowoduje zmiany w podejściu organów podatkowych - organy te będą bowiem wciąż i konsekwentnie trzymały się językowego brzmienia art 9 ust. 2 ustawy o PIT i oczekiwały oświadczenia podatników złożonego na piśmie.
Commentaires